Tasarımda Denge (Balans) - Tasarım İlkeleri
Tasarım İlkeleri

Tasarımda Denge (Balans) - Tasarım İlkeleri

DesignGost
DesignGost
23 Eylül 2020 5 dk. okuma

Daha önce bir sanat eseri yada tasarıma bakıp güzel bir eser olduğunu ama bir şeylerin tamamlanmamış yada eksik olduğunu hissettiniz mi? İşte bu duygu kompozisyondaki denge eksikliğine bilinçaltının verdiği bir tepki.

Tasarım ilkelerini iyi bilmek ve dikkate almakta büyük fayda var. Tüm bu prensipler birbirleriyle mükemmel bir uyum içinde çalışırlar ve iyi tasarlanmış her eserde bu prensiplerin izlerine rastlayabilirsiniz.

İyi tasarım yada kötü tasarım nedir, birbirlerinden nasıl ayrılır?

Bu soruya cevap verebilmek için tasarım ilkelerini çok iyi bilmek gerekiyor!

Tasarımda Denge Nedir?

Tasarımın temel ilkelerinden biri olan denge; nesnelerin, renklerin, dokuların ve boşlukların görsel ağırlıklarını uyumlu hale getirmek ve kompozisyona ahenk içinde bir görünüm kazandırmak anlamına gelir.

Tasarımda her şey farklı öğeleri kullanarak görsel ve psikolojik dengeye ulaşmakla ilgilidir.

Dengeyle ilgili bir kaç kavramı konuştuktan sonra konunun derinliklerine dalmaya başlayabiliriz.

Görsel Ağırlık

Fiziksel ağırlık, yer çekiminin bir nesneye uyguladığı kuvvetin bir ölçüsüdür, ancak tasarım öğeleri gibi iki boyutlu nesneler kütleye sahip değildir ve bu nedenle herhangi bir fiziksel ağırlığa sahip değildir.

Görsel ağırlık, bir tasarım elementinin dikkat çekmek için uyguladığı kuvvetin bir ölçüsüdür. Bir tasarım elementi ne kadar dikkat çekiyorsa görsel ağırlığı o derece büyük olur.

Görsel Yönlendirme

Görsel yönlendirme izleyicinin gözünü istediğiniz bir noktaya yönlendirmekle ilgilenir. Görsel yönlendirme görselin gücünün hissedilen yönüdür ve görsel ağırlığa benzer şekilde kompozisyonun belirli kısımlarını göstermeye çalışır.

Görsel ağırlık “Bana bak!” diye bağırırken, görsel yönlendirme “oraya bak!” diye bağırır.

Denge çeşitleri

Denge çeşitleri simetrik, asimetrik, dairesel ve kristalografik olmak üzere dört ana başlıkta toplanır.

1- Simetrik Denge

Aynı görsel öğelerin eşit yerleştirilmesine simetrik denge denir. Tuvalinizin bir yarısı, bitişik yarının aynalı bir kopyası gibi düşünün.

Simetrik denge, tekrarlama yoluyla dengeyi sağlar ve bu nedenle çok istikrarlı ve düzenli görünür ancak her zaman en ilgi çekici yöntem olduğu söylenemez.

2- Asimetrik Denge


Kompozisyondaki eşit olmayan görsel ağırlıkların genelde oluşturduğu görüntüye asimetrik denge denir. Asimetrik denge daha dinamik ve gerilimli bir görünüm elde etmek için kullanılır. Modernizm, hareket, enerji ve canlılık duygularını çağrıştırır.Asimetrik denge daha görsel çeşitlilik sunar fakat öğeler arasındaki ilişkilerin karmaşık olmasından dolayı elde etmesi biraz daha zor olabilir.

3- Dairesel Denge

Dairesel denge öğelerin ortak bir merkezden yayılmasıyla ortaya çıkar. Göle atılan bir taştın yaydığı titreşimler yada yıldız sistemleri gibi doğada sınırsız örneği bulunabilir.

Her şey ortak bir merkezden yayılıp, yine aynı merkeze döndüğünden bu sistemde odak ve çekim noktasını korumak kolaydır.

4- Kristalografik Denge (Mozaik denge)

“Mozaik” denge olarak da bilinen kristalografik denge, eşit ağırlıktaki öğeleri tekrarlayarak tasarımda grid oluşturmayı ve dengeyi sağlamayı amaçlar.

Kristalografik denge kullanarak oluşturulmuş tasarımlarda odak noktası yoktur, ancak grid sistem kullanmak tasarımınızı organize etmenin en iyi yollarından biridir.


Tasarımda Denge Nasıl Sağlanır.

Denge çeşitleri ve örnekleri hakkında konuştuk. Peki denge yaratmak için ne yapmak gerekiyor?

Tasarımda denge yaratacak teknikleri bilmek bu işin en önemli parçalarından bir tanesi.

Renk: Parlak renkler nötr renklerden daha fazla görsel ağırlığa sahiptir.

Değer: Renk gibi değer de görsel ağırlığa sahip. Hafif gölge tasarıma daha az görsel ağırlık, koyu gölge ise daha fazla ağırlık sağlar.

Şekil: Görsel ağırlığı daha fazla olduğu için kare gibi “daha sert” şekiller, daire gibi “daha yumuşak” şekillerden daha fazla göze çarpar.

Boyut: Tasarım öğesi ne kadar büyük olursa, görsel ağırlığı da o derece fazla olur.

Konum: Ana yatay veya dikey eksenden uzakta olan öğe daha fazla görsel ağırlığa sahip görünecektir. Benzer şekilde izole edilmiş bir öğe daha ağır görünür.

Doku: Karmaşık dokular basit dokulardan daha fazla görsel ağırlığa sahiptir.

Sonuç

Görsel olarak uyumlu bir tasarım yaratmak ve verilmek istenilen mesajı etkin bir şekilde iletmek için tasarımda denge önemli bir bileşendir. Harika bir tasarım yapmak için her zaman dengeye ihtiyaç olmayabilir.

Belirli bir duyguyu harekete geçirmek için bazen gevşemek ve kuralları yıkmaktan korkmayın.

Fakat kuralları yıkmak için ilk başta onları çok iyi bilmek gerekir.